W niedzielę 28 lutego 2016 r. odbyły się uroczystości kończące mieleckie obchody Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Zaczęły się od mszy świętej w Bazylice Mniejszej pw. Św. Mateusza na mieleckiej starówce, a następnie odbył się Marsz Pamięci Żołnierzy Wyklętych, który przeszedł ulicami miasta. Wśród uczestników była Kompania Reprezentacyjna Wojska Polskiego, Grupy Rekonstrukcyjno Historyczne, pluton Strzelca, Mielecka Orkiestra Dęta, harcerze, członkowie stowarzyszeń patriotycznych, samorządowcy, politycy, mielczanie z Biało- Czerwonymi flagami, Poczty Sztandarowe Szkół mieleckich i instytucji. Wśród nich byli też uczniowie klasy 3A technikum elektronicznego o profilu wojskowym (z wychowawcą Romanem Gruszeckim) w Zespole Szkół im. J. Groszkowskiego w Mielcu. W mieleckim marszu udział wzięli również żołnierze armii Stanów Zjednoczonych, których obecność wzbudziła duże zainteresowanie mielczan.

         Marsz przeszedł przez Rynek, Rondo Żołnierzy Wyklętych, zatrzymał się przy Pomniku Armii Krajowej gdzie złożono kwiaty i przez wiadukt dotarł na Plac Armii Krajowej. Po nich przybiegli uczestnicy II Biegu Pamięci Żołnierzy Wyklętych Tropem Wilczym (biegi upamiętniające odbyły się
w wielu miastach Polski), którzy nagrodzeni zostali pamiątkowymi medalami przez Jerzego Dębickiego - harcerza Szarych Szeregów AK. Zgromadzeni zaśpiewali hymn państwowy, wysłuchali Apelu Poległych i patriotycznego programu artystycznego w wykonaniu mieleckich uczniów oraz Mieleckiej Orkiestry Dętej. Kompania reprezentacyjna WP Oddała Salwę Honorową. Uroczystości
w Mielcu zgromadziły ponad tysiąc uczestników, były wielką demonstracją patriotyzmu.

                                                                                               Zdjęcia i tekst: Roman Gruszecki

         1 MARCA NARODOWY DZIEŃ PAMIĘCI ,,ŻOŁNIERZY WYKLĘTYCH”

Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych ma być wyrazem hołdu dla żołnierzy drugiej konspiracji za świadectwo męstwa, niezłomnej postawy patriotycznej i przywiązania do tradycji niepodległościowych, za krew przelaną w obronie Ojczyzny.

                                                                                                                            Lech Kaczyński

Wiele upłynęło czasu, nim 3 lutego 2011 roku Sejm uchwalił ustawę o ustanowieniu dnia 1 marca Narodowym Dniem Pamięci Żołnierzy Wyklętych.

Środowiska kombatanckie, liczne organizacje patriotyczne, stowarzyszenia naukowe, przyjaciele i rodziny tych, którzy polegli w boju, zostali zamordowani w komunistycznych więzieniach lub po prostu odeszli już na wieczną wartę, od lat pukali do wielu drzwi z żądaniami, by wolna Polska oddała w końcu hołd swym najlepszym Synom. Przez lata odpowiedzią była cisza.

28 lutego 2009 r. na I Walnym Zgromadzeniu Stowarzyszenia NZS 1980 podjęta została uchwała popierająca inicjatywę Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, ustanowienia dnia 1 marca dniem Żołnierzy Wyklętych.

Data 1 marca nie jest przypadkowa. Tego dnia w 1951 r. w mokotowskim więzieniu komuniści strzałem w tył głowy zamordowali przywódców IV Zarządu Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość – Łukasza Cieplińskiego i jego towarzyszy walki. Tworzyli oni ostatnie kierownictwo ostatniej ogólnopolskiej konspiracji kontynuującej od 1945 roku dzieło Armii Krajowej.

Zajęcie Polski przez Armię Czerwoną i włączenie połowy jej terytorium do ZSSR sprawiło, że dziesiątki tysięcy żołnierzy nie złożyło broni. Gotowi byli walczyć o odzyskanie niepodległości, wypełnić złożoną przysięgę.

Powojenna konspiracja niepodległościowa była – aż do powstania Solidarności – najliczniejszą formą zorganizowanego oporu społeczeństwa polskiego wobec narzuconej władzy. W roku największej aktywności zbrojnego podziemia, 1945, działało w nim bezpośrednio 150-200 tysięcy konspirantów, zgrupowanych w oddziałach o bardzo różnej orientacji. Dwadzieścia tysięcy z nich walczyło w oddziałach partyzanckich. Kolejnych kilkaset tysięcy stanowili ludzie zapewniający partyzantom aprowizację, wywiad, schronienie i łączność. Doliczyć trzeba jeszcze około dwudziestu tysięcy uczniów z podziemnych organizacji młodzieżowych, sprzeciwiających się komunistom. Łącznie daje to grupę ponad pół miliona ludzi tworzących społeczność Żołnierzy Wyklętych. Ostatni ,,leśny” żołnierz ZWZ-AK, a później WiN – Józef Franczak ,,Laluś” zginął w walce w październiku 1963 roku.

Uchwalenie Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych jest formą uczczenia ich walki i ofiary, ale także bólu i cierpienia, jakich doznawali przez wszystkie lata PRL i ciszy po 1989 roku.