Klasa II A na wystawie w Pałacyku Oborskich
W dniu 20.09.2014r. młodzież klasy II A technikum o profilu wojskowym wraz z wychowawcą klasy Romanem Gruszeckim gościła w Muzeum Regionalnym w Mielcu, na wystawie ,,Mielec w latach I wojny światowej”. O historii Mielca w latach 1914 – 1918 opowiadał pracownik muzeum mgr Krzysztof Haptaś. Uczniowie zwiedzali zgromadzone na wystawie eksponaty, pamiątki z tamtych lat. Najwięcej było zdjęć żołnierzy, uczestników I wojny światowej, oryginalne mundury, odznaczenia wojskowe i dokumenty potwierdzające ich tożsamość. Dużym zainteresowaniem uczniów, cieszyły się opracowania książkowe o tamtych latach. Uczniowie szukali nazwisk swoich krewnych, znajomych uczestniczących w walce o odzyskanie niepodległości.
Polacy, którzy po trzecim rozbiorze w 1795 roku utracili swe państwo nigdy nie zrezygnowali z prób odzyskania niepodległości. Świadczą o tym powstania i postawa Polaków, którzy mimo prób zniszczenia przez zaborców ich świadomości narodowej, pozostawali wierni swym niepodległościowym dążeniom. Jednak w powszechnym mniemaniu jedyną szansą na odrodzenie polski był konflikt między państwami zaborczymi. I w końcu, na początku wieku XX sytuacja międzynarodowa zaczęła sprzyjać polskim dążeniom niepodległościowym. Wybuch I Wojny Światowej dał nareszcie Polakom szansę na odzyskanie niepodległości. Józef Piłsudski, który opowiedział się po stronie państw centralnych już w 1914 roku podjął akcję mającą wzniecić antyrosyjskie powstanie w Królestwie Polskim. W tym celu wkroczył na ziemie zaboru rosyjskiego ze swą kompanią kadrową (stworzoną na podstawie „Strzelca” i ZWC). Jego akcja nie zakończyła się jednak sukcesem, gdyż nie uzyskał poparcia wśród antyniemiecko nastawionych Polaków. Piłsudski po nieudanej próbie wzniecenia powstania, rozpoczął tworzenie w Galicji polskich formacji wojskowych, Legionów, składających się z trzech brygad (pierwsza pod dowództwem Piłsudskiego). Piłsudski przystąpił także do tworzenia Polskiej Organizacji Narodowej (przekształconej później w Polską Organizację Wojskową – POW), która miała za zadanie dywersję w zaborze rosyjskim.
Data odzyskania niepodległości (11 XI 1918) wiąże się z powrotem do Warszawy z magdeburskiego więzienia Józefa Piłsudskiego. Wrócił on w nocy 10 XI 1918r, a następnego dnia została mu przekazana władza przez Radę Regencyjną. Wiązało się to z wielkim autorytetem, jakim cieszył się wśród Polaków. Lubelski TRLRP podporządkował się Piłsudskiemu. W dniu 17 XI powołano rząd socjalisty Jędrzeja Moraczewskiego, będący w dużej mierze kontynuacją rządu Daszyńskiego.
Endecja uznała rząd i pozycję Piłsudskiego, natomiast on uznał KNP Dmowskiego za oficjalne przedstawicielstwo Polskie przy zwycięskich mocarstwach. KNP miało reprezentować Polskę na konferencji pokojowej, zwołanej w wyniku kapitulacji Niemiec z 11 XI 1918 roku. W lutym 1919 roku zwycięskie mocarstwa oficjalnie uznały istnienie państwa polskiego.
W dniu 22 XI 1918 roku sytuacja prawna Piłsudskiego posiadającego w praktyce pełnię władzy, a niepełniącego żadnej funkcji, została unormowana poprzez powołanie go na stanowisko Tymczasowego Naczelnika Państwa. Piłsudski posiadał w związku z tą funkcją uprawnienia niemalże dyktatorskie, z których dla powstrzymania konfliktów z endecją nie korzystał w pełni. W styczniu 1919 roku na premiera powołano wracającego do Polski Ignacego Paderewskiego, a w lutym zwołano wybory do Sejmu Ustawodawczego, który miał stworzyć konstytucję. Sejm Ustawodawczy uchwalił „małą konstytucję” regulującą podstawowe zasady działania państwa i powołał Piłsudskiego na Naczelnika Państwa.
R.G.
